Atrakcje turystyczne w okolicach Tarnobrzega

Odsłony: 1977

 

Miasto Tarnobrzeg  jest miastem powiatowym w województwie podkarpackim.

Leży wzdłuż prawego brzegu Wisły, na pograniczu Równiny Tarnobrzeskiej i Niziny Nadwiślańskiej. Administracyjnie graniczy bezpośrednio z Sandomierzem. Historycznie położony jest w Małopolsce, na ziemi sandomierskiej. Założony został w 1593 roku przez Tarnowskich, był ośrodkiem handlu i rzemiosła, nazwa miasta nawiązuje do założycielskiej rodziny. Znany jako ośrodek kultu maryjnego. Zniszczony w czasie najazdu szwedzkiego podupadł i rozwinął się dopiero po II wojnie światowej. Wtedy to stał się centrum Zagłębia Siarkowego oraz wykształconego na nim Okręgu Przemysłowego.

Przez Tarnobrzeg przebiega jedna z tras „Szlaku Architektury Drewnianej” województwa podkarpackiego, a od 2007 r. także „Szlak Chasydzki”. Z Tarnobrzega można rozpocząć „Małopolską Drogę św. Jakuba”, której szlak prowadzi przez całą Europę do Santiago de Compostela.

Niewątpliwie Jezioro Tarnobrzeskie jest jedną z głównych atrakcji Tarnobrzega, ale nie jedyną. Wybierając się do Tarnobrzega warto też zobaczyć zabytki miasta i okolic, bowiem historia Tarnobrzega sięga dobrych kilka wieków wstecz.

Do najważniejszych atrakcji turystycznych Tarnobrzega zaliczamy:

  • Jezioro Tarnobrzeskie położone 4 km od Tarnobrzega, jest zbiornikiem wodnym  utworzonym poprzez zalanie wodą z pobliskiej Wisły wyrobiska górniczego o powierzchni 560 ha i głębokości do 110 m powstałego po odkrywkowej eksploatacji siarki w Tarnobrzegu. Zbiornik wodny ma powierzchnię 455 ha i głębokości do 42 m (jest to czwarty najgłębszy sztuczny zbiornik w Polsce). W 90 %  woda wpuszczana do zbiornika ma I klasę jakości. 10 lipca 2010 r. dokonano otwarcia plaży przy zalewie. Na obszar kąpieliska prowadzi ścieżka rowerowa. Przy zalewie funkcjonuje klub jachtowy Kotwica, a także znajdują się parkingi i zaplecze gastronomiczne.

Rok rozpoczęcia budowy - 1994 r.
Rok uruchomienia - 2009 r.
Oddany do użytku dla mieszkańców - 10 lipiec 2010 r.
Pojemność całkowita - 111,2 mln m3
Powierzchnia - 4,55 km2
Maksymalna głębokość - 42 m 

  • Pałac Tarnowskich w Dzikowie wraz z kompleksem parkowo – ogrodowym - XV-wieczny Zamek Dzikowski. Budowa zamku została zapoczątkowana w XV wieku jako wieżowy dwór obronny. W XVII i XVIII wieku został adoptowany przez rodzinę Tarnowskich i przebudowany. Do zamku dodano system fortyfikacji bastionowych. W 1830 roku zamek został ponownie przebudowany na rezydencję – muzeum w stylu neogotyku, według projektu architekta Franciszka Marii Lanciego. Tarnowscy zgromadzili w zamku wielkie zbiory dzieł sztuki, bibliotekę i archiwum. Zamek spłonął w 1929 r. i w trakcie odbudowy otrzymał formy neobarokowe. Wokół zamku założono w XIX wieku rozległy park krajobrazowy. Do roku 2007 mieściło się tutaj Technikum Rolnicze. Od 1834 roku w zamku przechowywano słynną kolekcję Tarnowskich, na którą składały się zbiory malarstwa europejskiego XVI-XVIII wieku, biblioteka (z rękopisem Pana Tadeusza autorstwa Adama Mickiewicza) i archiwum rodowe, a także liczne pamiątki narodowe.
  • Neogotycki Pałac Myśliwski (Szindlerów) w Mokrzyszowie - Budowa pałacu trwała pomiędzy 1853 r. (lub 1876) a 1893 r. A rozpoczęta została przez Schindlera, po nim, wg dokumentów, dobrami mokrzyszowskimi zarządzała berlińska spółka Maks i Artur Fraucke. W 1905 r. niemiecka spółka sprzedała Mokrzyszów Zofii z Potockich Tarnowskiej, dziedziczce dóbr dzikowskich. Pałac Myśliwski w Mokrzyszowie, jest przykładem neogotyckiej architektury romantycznej. Pałac zachował kompletny neogotycki detal architektoniczny, tak wewnątrz jak i na zewnątrz budynku, oraz oryginalną stolarkę drzwiową. Szczególnie godna polecenia jest zachowana, w swej pierwotnej neogotyckiej formie, klatka schodowa z modrzewiowymi schodami. Na terenie Mokrzyszowa, zachowały się do naszych czasów, liczne zabudowania folwarczne, oraz dawny dom zarządcy posiadłości. Pałac otoczony jest pozostałościami po historycznym założeniu parkowym. Obecnie zaadaptowany pod potrzeby Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie Oddział w Tarnobrzegu.
  • Barokowy kościół i klasztor Dominikanów z końca XVII wieku - Sanktuarium Matki Bożej Dzikowskiej (Tarnobrzeskiej), pierwszy punkt Tarnobrzeskiej Drogi św. Jakuba. Powodem powstania tego klasztoru był cudowny obraz Matki Boskiej Dzikowskiej. Jego historia w zbiorach dzikowskich sięga końca XVI w., obraz przedstawiający Świętą Rodzinę prawdopodobnie namalowany został z początkiem XVI w. we Flandrii i był własnością rodziny Tarnowskich, ozdabiając wnętrza kaplicy zamkowej. Kiedy okazało się, że modlitwa do Matki Boskiej Dzikowskiej działa cuda, zmienił swe miejsce pobytu. W 1675 r. biskup krakowski Andrzej Trzebicki ogłosił go cudownym. Wówczas rodzina Tarnowskich postanowiła wybudować kościół, jako najwłaściwsze miejsce dla obrazu. Najpierw obraz umieszczono w skromnym drewnianym kościółku, który jednak szybko przestał wystarczać. Pod koniec wieku budowę godniejszej świątyni powierzono Janowi Michałowi Linkowi, twórcy m.in. klasztoru benedyktynek w Sandomierzu, i w 1706 r. odbyła się uroczysta konsekracja świątyni. Przez dziesięciolecia kościół upiększano i wzbogacano. Na początku XX w. podjęto decyzję o jego rozbudowie, jej projektantem został propagator stylu zwanego gotykiem nadwiślańskim - Jan Sas-Zubrzycki. W 1904 r. biskup Sebastian Pelczar dokonał koronacji cudownego obrazu Matki Boskiej Dzikowskiej. Niestety, w 1927 r. korony zostały skradzione, a kolejne zginęły podczas II wojny światowej. Trzecia koronacja odbyła się w 1976 r. z rąk prymasa Stefana Wyszyńskiego oraz kardynała Karola Wojtyły. Obraz wisi w ołtarzu głównym. Wnętrze kościoła ozdabia również kilka innych ołtarzy i liczne epitafia, gdyż od końca XVII w. świątynia była miejscem pochówku przedstawicieli rodu Tarnowskich.
  • Pomnik Bartosza Głowackiego z 1904 r. - kamienny monument ustawiony na graniastym cokole, zaprojektowany i wykonany przez krakowskiego rzeźbiarza Władysława Korpala, wzniesiony z fundacji społeczeństwa polskiego dla uczczenia 110 rocznicy Insurekcji Kościuszkowskiej, przedstawia Bartosza Głowackiego opartego o zdobytą armatę, z kosą wzniesioną w geście zwycięstwa.
  • Gotycki kościół św. Marii Magdaleny z XIV wieku w Miechocinie - parafia powstała w  XII wieku w okresie panowania księcia Henryka Sandomierskiego w latach 1132-1166. Kościół parafialny jest budowlą niejednolitą. Najstarszą jego częścią jest prezbiterium gotyckie z pięknym sklepieniem żebrowym, pochodzącym z XIV wieku. Nawa prostokątna pochodząca z I połowy w. XVIII (przeważnie dzięki hojności rodziny Tarnowskich), połączona jest z zabytkowym prezbiterium. Parafia mieści się przy ulicy Mickiewicza, na osiedlu Miechocin. Do 1922 roku do parafii w Miechocinie należał Tarnobrzeg.

 

W niedalekiej odległości od Tarnobrzega:

  • Sandomierz położony 16 km od Tarnobrzega, miasto stanowiące perłę pod względem historycznym oraz architektonicznym, do którego każda z epok coś wniosła, pozostawiając ponad 120 obiektów zabytkowych wszystkich stylów połączonych z pięknem  krajobrazu, wspaniałą zielenią oraz niezwykle malowniczym położeniem na siedmiu wzgórzach poprzecinanych głębokimi jarami tworzy wspaniały i bardzo atrakcyjny kompleks turystyczny. Sandomierz oraz znajdująca się również w niedalekiej odległości Koprzywnica znane są z przebiegającego przez nie szlaku cysterskiego.
  • Ujazd położony w gminie Iwaniska (32 km) z pałacem o nazwie Krzyżtopór, który budowany był w latach 1627-1644 przez Krzysztofa Ossolińskiego, nigdy w pełni nie został ukończony. Jest to obszerny pałac w stylu włoskim typu palazzo in fortezza. Budowniczym, który sporządził plany i nadzorował wznoszenie pałacu był Wawrzyniec Senes. Od strony północnej przylegały niegdyś piękne ogrody w stylu włoskim.
  • Klimontów (21 km) z Barokową kolegiatą św. Józefa (1643-1772), fundacji Jerzego Ossolińskiego, zaprojektowaną przez Wawrzyńca Senesa, o dwuwieżowej fasadzie, z nawą na planie elipsy nakrytą kopułą (jedna z wybitniejszych XVII-wiecznych budowli w Polsce), Kościołem św. Jacka (1617-1620) i klasztorem dominikanów 1620-1623 fundacji Zbigniewa Ossolińskiego czy neoklasycystyczną synagogą z 1851 r. a przez który przebiega zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa, czerwony szlak turystyczny z Gołoszyc do Piotrowic oraz zielony szlak rowerowy z Sandomierza do Ujazdu.
  • Koprzywnica (23 km lub przeprawa promowa Tarnobrzeg-Koprzywnica 10 km) Rozwój miejscowości zaczyna się wraz z przybyciem w XII wieku cystersów. Otrzymali oni wieś jako uposażenie klasztoru. Układ ten trwał z wielką korzyścią dla jej rozwoju do końca XVIII wieku. W tym czasie Koprzywnica otrzymała szereg przywilejów, ciesząc się względami kolejnych królów. Ważnym był przywilej jarmarczny, dzięki któremu miasteczko zaliczano do średniej wielkości ośrodków Małopolski. Znaczący wkład w rozwój miejscowości miała społeczność żydowska. Rozwijał się również handel suknem. Pomimo niszczycielskich pożarów silne miasteczko odbudowywało swe domy i znaczenie w regionie. Upadek miasta rozpoczął się wraz z najazdem Szwedów. W XIX wieku zlikwidowano klasztor i niebawem odebrano miastu prawa miejskie. Dziś Koprzywnica, już jako miasto, zaczyna się rozwijać i tylko zabudowa rynku oraz przyległych uliczek przypomina o dawnej przeszłości.  W okresie przedchrześcijańskim istniał tu bardzo silny ośrodek kultu ognia. Pozostałością po tych czasach są tzw. bziuki. Tradycja wydmuchiwania słupów ognia odbywa się na wzgórzu, gdzie w dawnych czasach była pogańska świątynia Łady i Niji, a dziś kościół Matki Boskiej Różańcowej. Miasto znane jest przede wszystkim z dwóch zabytkowych kościołów. Późnoromańskiego kamiennego kościoła parafialnego św. Floriana oraz kościoła parafialnego pw. Matki Bożej Różańcowej. Pomiędzy nimi znajdują się dwa rynki, prostokątny, typowy rynek małomiasteczkowy oraz kolejny, zwany"długim". To na nim odbywały się w dawnych czasach jarmarki i znane w całej okolicy targi koni. Pomnik ks. Tomasza Chachulskiego znajduje się przy ulicy Żeromskiego. Poświęcony jest Tomaszowi Chachulskiemu, który założył miejscowy las. Został wzniesiony w 1928 roku przez parafian z Koprzywnicy. Przy tzw. długim rynku, znajduje się pomnik i tablice pamiątkowe poświęcone mieszkańcom tych okolic. Miejsce to jest uświęcone męczeńską krwią 47 Polaków - uczestników Ruchu Oporu rozstrzelanych przez hitlerowców w latach 1943-1944. Krzyż, obelisk i głaz z pamiątkowymi tablicami zlokalizowano obok Urzędu Miasta, pod murem klasztoru Cystersów.
  • Baranów Sandomierski (16 km) do którego prowadzi zielony szlak PTTK Sandomierz – Majdan Królewski, znajdujący się tam XVI w. Zamek, dawna siedziba rodu Leszczyńskich nazywana również "Małym Wawelem", jest światowej klasy zabytkiem oraz perłą polskiej architektury. Otoczony jest on 14-ha parkiem oraz urzekająco wpisuje się w pejzaż nadwiślańskich równin.
  • Tuszów Narodowy (34 km) należy do osad, które zawdzięczają swoje początki pierwszym udanym próbom kolonizacji w widłach Wisły i dolnego Sanu ogromnego terenu Puszczy Sandomierskiej. Wieś powstała na skraju tego wielkiego kompleksu leśnego od strony Powiśla. Miejsce urodzenia generała W.E. Sikorskiego. Obecnie w domu, w który urodził się generał mieści się Gminna Biblioteka Publiczna i utworzona przez bibliotekarzy Izba Pamięci Generała Sikorskiego.
  • Kurozwęki (53 km) miejscowość położona nad rzeką Czarna, niedaleko Staszowa, w województwie Świętokrzyskim. Słynie z Pałacu Zamkowego oraz z hodowli bizonów.

Atrakcje turystyczne:  zabytkowy pałac, park oraz małe zoo (lamy, osły, owce kameruńskie, strusie, bawoła szkockiego, kozę i koźlęta, rodzinę świnek wietnamskich, dziki, kucyka szetlandzkiego, różnych gatunków ptactwo i inne), labirynt w kukurydzy. Organizowane są różnego typu imprezy (Festyn "Dzień Dziecka w Kurozwękach", Sobótka Świętojańska, Międzynarodowy Festiwal im. Krystyny Jamroz, Festiwal Chopinowski w Kurozwękach, Festyn "Dziki Zachód w Kurozwękach", Bal Sylwestrowy). Mieści się tam również stadnina koni, kort tenisowy, organizowane są przejażdżki na kucyku i osiołku, szukanie skarbu, zjeżdżalnia linowa, paintball, Quady.

Bałtów ( 70 km) wieś położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, od Tarnobrzega oddalona o ok. 70 km. Przez wieś przełomem płynie rzeka Kamienna, a brzegi doliny obramowane są wapiennymi skałkami. Największą atrakcją turystyczną miejscowości jest Park Jurajski, założony tutaj w 2004, po odkryciu w Bałtowie skamieniałych tropów dinozaurów oraz Szwajcaria Bałtowska (stacja narciarska), kolej krzesełkowa, wioska Świętego Mikołaja, park rozrywki, zwierzyniec bałtowski, kraina koni i zespół pałacowy.